افسردگی، یک بیماری واقعی در سالمندان

فرزانه حسین پور
روانشناس

با توجه به پیش رو بودن معضل پیری جمعیت که در سال‌هایی نه چندان دور گریبانگیر ما خواهد بود، یکی از موارد قابل اهمیت موضوع افسردگی در سالمندان است که یک اختلال روانی شایع محسوب می‌شود.

به گزارش پایگاه خبری سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران، افسردگی در سالمندان یکی از اختلالات روانی شایع و مهم است که متأسفانه اغلب نادیده گرفته می‌شود، زیرا بسیاری از افراد آن را بخشی طبیعی از پیری می‌دانند. در حالی که کاهش انرژی، خستگی و کاهش فعالیت‌های روزمره ممکن است با افزایش سن همراه باشد، اما احساس غم پایدار، بی‌علاقگی به فعالیت‌های لذت‌بخش، تغییر در خواب و اشتها، کاهش تمرکز و حافظه و احساس گناه یا بی‌ارزشی نشانه‌های واقعی افسردگی هستند و نباید با روند طبیعی پیری اشتباه گرفته شوند.

مطالعات نشان داده‌اند که افسردگی سالمندان با افزایش خطر بیماری‌های جسمی، کاهش کیفیت زندگی، افت توانایی‌های شناختی و حتی افزایش خطر خودکشی همراه است، بنابراین تشخیص و درمان به موقع آن اهمیت حیاتی دارد.

علل افسردگی در سالمندان چندوجهی است و ترکیبی از عوامل روان‌شناختی، اجتماعی و جسمی در بروز آن نقش دارند. از دست دادن شریک زندگی یا دوستان نزدیک، تنهایی، کاهش حمایت اجتماعی، بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشار خون یا مشکلات قلبی و همچنین سابقه افسردگی در گذشته، همگی ریسک ابتلا به افسردگی را افزایش می‌دهند. به همین دلیل، توجه به سلامت روان سالمندان به اندازه مراقبت از سلامت جسمی آن‌ها ضروری است. درمان افسردگی در سالمندان کاملاً ممکن است و شامل روان‌درمانی، حمایت اجتماعی، فعالیت‌های گروهی و در موارد نیاز استفاده از داروهای مناسب می‌شود. مطالعات نشان داده‌اند که ترکیب روان‌درمانی و درمان دارویی می‌تواند اثرات بهتری داشته باشد و علاوه بر کاهش علائم افسردگی، توانایی‌های جسمی و ذهنی سالمند را نیز بهبود بخشد.

در این میان، پیشگیری و کاهش خطر افسردگی سالمندان نیز امکان‌پذیر است. ایجاد ارتباط مستمر با خانواده و دوستان، شرکت در فعالیت‌ها و سرگرمی‌های اجتماعی، ورزش متناسب با توانایی‌های جسمانی، داشتن برنامه منظم برای خواب و تغذیه سالم و مشارکت در گروه‌ها و انجمن‌های سالمندان از جمله روش‌های مؤثر هستند. همچنین تشویق سالمندان به صحبت درباره احساسات خود و ایجاد فضایی امن و حمایتگر برای ابراز هیجانات، نقش بسیار مهمی در کاهش اضطراب و افسردگی دارد. جامعه، خانواده و اطرافیان می‌توانند با شناخت این علائم و فراهم کردن حمایت روانی و اجتماعی، نقش حیاتی در ارتقای سلامت روان سالمندان ایفا کنند.

توجه به سلامت روان سالمندان، ایجاد محیط حمایتگر و تشویق آن‌ها به فعالیت اجتماعی و بیان احساسات، می‌تواند کیفیت زندگی و سلامت آن‌ها را به شکل چشمگیری بهبود دهد. سازمان جهانی بهداشت و انجمن روانشناسی آمریکا بر این نکته تأکید دارند که سالمندان نیازمند مراقبت جامع هستند و افسردگی نباید به عنوان بخشی طبیعی از پیری تلقی شود، بلکه نیازمند توجه، تشخیص و درمان تخصصی است.

یادمان باشد، افسردگی در سالمندان یک بیماری واقعی است، نه بخشی از پیری طبیعی. تشخیص به موقع و درمان مناسب می‌تواند زندگی آن‌ها را متحول کند. خانواده، دوستان و جامعه نقش مهمی در حمایت از سالمندان دارند. با توجه، مراقبت و ارتباط مداوم، می‌توان از تنهایی و افسردگی جلوگیری کرد و سالمندان را در مسیر زندگی شاد و سالم همراهی کرد. سلامت روان سالمندان مسئولیت جمعی ماست.

انتهای پیام