احتمالا اغلب ما معتادیم!

فرزانه حسین‌پور
روانشناس

اعتیاد به بازی‌های آنلاین و استفاده افراطی از فضای مجازی به‌عنوان یکی از معضلات نوظهور روانی و اجتماعی در جوامع امروزی شناخته می‌شود. اعتیادی که این روزها گریبان گیر خیلی از ماست.

به گزارش پایگاه خبری سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران، با توجه به سبک زندگی فعلی مردم، استفاده از فضای مجازی روز به روز در حال افزایش است و سن استفاده از آن هم کاهش یافته است. پس اگر توجهی به میزان استفاده خود از فضای مجازی داشته باشیم، احتمالا اغلب ما به این فضا اعتیاد داریم.

تحقیقات نشان می‌دهد که اعتیاد به بازی‌های آنلاین و استفاده افراطی از فضای مجازی، مشابه اعتیادهای رفتاری دیگر، با فعال‌سازی سیستم پاداش مغز و ترشح دوپامین همراه است و فرد را به سمت استفاده مکرر و کنترل‌ناپذیر سوق می‌دهد.

متخصصان حوزه روانشناسی اعلام کرده‌اند که مهم‌ترین نشانه‌های اعتیاد به فضای مجازی و بازی‌های آنلاین شامل صرف زمان طولانی در اینترنت،بی‌توجهی به مسئولیت‌های تحصیلی یا شغلی، کاهش روابط اجتماعی حضوری، تحریک‌پذیری در زمان قطع دسترسی و تجربه احساس بی‌حوصلگی یا اضطراب در صورت نبود اینترنت است. این اختلال می‌تواند پیامدهای متعددی از جمله افت تحصیلی، مشکلات شغلی، کاهش مهارت‌های ارتباطی، اختلال خواب، افسردگی، و حتی انزوای اجتماعی را به همراه داشته باشد.

روانشناسان معتقدند، عوامل متعددی در گرایش افراد به این نوع اعتیاد نقش دارد؛ از جمله دسترسی آسان به اینترنت، جذابیت‌های بصری و رقابتی بازی‌ها، کمبود حمایت خانوادگی، ضعف در مهارت‌های مدیریت هیجان و نیاز به فرار از فشارها یا مشکلات زندگی واقعی. در این میان، نوجوانان و جوانان به دلیل حساسیت سنی و نیاز شدید به هویت‌یابی و تعلق اجتماعی، بیش از سایر گروه‌ها در معرض خطر هستند. بر این اساس، روانشناسان تأکید می‌کنند که این مشکل همانند سایر اختلالات رفتاری، نیازمند مداخله علمی و تخصصی است.

روش‌های درمانی شامل آموزش مهارت‌های مدیریت زمان، شناخت درمانی برای اصلاح افکار ناسازگار، رفتاردرمانی برای ایجاد عادات سالم و در موارد شدید، مشاوره خانوادگی یا حتی درمان دارویی برای کنترل اضطراب و افسردگی توصیه می‌شود. همچنین ایجاد برنامه‌های جایگزین مانند ورزش، فعالیت‌های هنری، تعاملات اجتماعی واقعی و تقویت مهارت‌های زندگی از مهم‌ترین راهکارهای پیشگیری و کاهش وابستگی است.

بنابراین اگرچه اینترنت و بازی‌های آنلاین می‌توانند فرصت‌هایی برای یادگیری، سرگرمی و رشد مهارت‌ها فراهم کنند، اما استفاده افراطی و بی‌رویه از آنها، سلامت روانی و اجتماعی افراد را تهدید می‌کند. از این رو، توجه والدین، آموزش مهارت‌های خودکنترلی به نوجوانان، و فرهنگ‌سازی در جامعه برای مصرف متعادل فضای مجازی یک ضرورت جدی محسوب می‌شود.

انتهای پیام