مینا نظری کمال
روان شناس
بنا بر تاکید کارشناسان روانشناسی بحران، همانطور که در کیف و کوله کمکهای اولیه، باند و چسب زخم میگذاریم، برای سلامت روان در برابر زمینلرزه، سیل یا حوادث غیرمترقبه نیز نیاز به یک «کیف ایمنی روانی» داریم.
به گزارش پایگاه خبری سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران، این کیف، شامل ابزارهای ساده اما حیاتی برای کاهش شوک اولیه، مدیریت ترس و جلوگیری از تصمیمهای هیجانی در دقایق اولیه بحران است. تجربه کشورهایی مانند ژاپن و کشورهای درگیر جنگ نشان میدهد آمادگی روانی، کلید بقا و بازگشت به زندگی است.
برخلاف باور عمومی، اولین آسیب در هر حادثهای، آسیب روانی است. تجربه کشورهای موفق در مدیریت بحران مانند ژاپن نشان میدهد که آموزشهای روانی-اجتماعی به اندازه آموزش پناهگیری فیزیکی اهمیت دارد.آنها به شهروندان میآموزند که در کنار «کیف نجات» فیزیکی، یک «کیف آرامش» نیز داشته باشند.از سوی دیگر، درسهای گرفته شده از کشورهای جنگ زده نشان داده که توانمندی روانی، کلید بقا و تصمیمگیری درست در شرایط غیرقابل پیشبینی است. بنابراین تقویت این مهارتها میتواند تابآوری ما را به شکل چشمگیری افزایش دهد.
در کوله ایمنی روانی چه بگذاریم؟ یک کیف یا ترجیحا یک کولهپشتی قدیمی را برای این کار در نظر بگیرید؛ و آن را کنار کیف کمکهای اولیه و در مکانی مشخص قرار دهید. بنا به پیشنهاد متخصصان روانشناسی بحران، در این کیف باید یک سری وسایل قرار داد که شامل موارد ذیل است:
۱. معلومات حیاتی:
یک برگه، حاوی شماره تلفنهای ضروری (اورژانس، آتشنشانی، همسایگان، نزدیکان در شهر دیگر)، نام و شماره بیمه اعضای خانواده و آدرس ملاقات اضطراری برای زمانیکه ارتباط قطع شود. این تکه برگه، اضطراب ناشی از فراموشی را کاهش میدهد.
۲. ابزارهای حسی برای آرامسازی فوری:
یک شیء آرامش بخش مانند یک عکس خانوادگی، یک تسبیح، سنگ صاف یا هر شیء کوچکی که در دست گرفتن آن مثل تسبیح آرامشبخش است.
*وسایلی با بوی آشنا: یک شمع کوچک با بوی اسطوخودوس یا نعنا، یا یک دستمال که چند قطره عطر مورد علاقهتان یا گلاب روی آن ریختهاید. چراکه بوها میتوانند به سرعت سیستم عصبی را آرام کنند.
*آبنبات یا شکلات سفت: قند خون را در شرایط استرس بالا نگه میدارد و عمل مکیدن یا جویدن شکلات، تنش را کاهش میدهد.
۳. دستورالعملهای سریع:
*تکنیک تنفس ۴-۷-۸ را روی یک کارت بنویسید: «نفس را ۴ ثانیه به درون بکش، ۷ ثانیه نگه دار، ۸ ثانیه بیرون بده». این روش در کمتر از یک دقیقه ضربان قلب را پایین میآورد.
*تکنیک اتصال به زمین: کارتی با این متن: «۵ چیزی که میبینم، ۴ چیزی که لمس میکنم، ۳ چیزی که میشنوم، ۲ چیزی که بو میکنم و ۱ چیزی که مزه میکنم را نام ببر». این کار مغز را از حالت وحشت به حالت مشاهدهگر بازمیگرداند.
*جملات تاکیدی ساده و قوی: مثلا من در امن و امانم و این فقط تغییری در ظاهر زندگی من است.
چگونه از کیف ایمنی روانی استفاده کنیم؟
داشتن این کیف به تنهایی کافی نیست و فقط میتوان با تمرین کردن از کاربرد خوب این کیف بهره برد. مشابه تمرینهای عملی زلزله در ژاپن، پیشنهاد میشود خانوادههای ایرانی هر چند ماه یکبار، همراه با بررسی کیف کمکهای اولیه، محتویات «کیف ایمنی روانی» را نیز مرور کنند. حتی میتوان تکنیک تنفس یا حواسپرتی را در فضایی آرام تمرین کرد تا در زمان بحران، انجام آن به یک عکسالعمل خودکار تبدیل شود. این کار، خصوصاً برای کودکان بسیار آرامشبخش خواهد بود. یک بازی خانوادگی ترتیب دهید و از بچهها بخواهید محتویات کیف را به شما معرفی کنند. در واقع براساس آموزشهای حوزه مدیریت بحران و امداد و نجات مانند هلال احمر؛«ما به ایرانیان یاد دادهایم که برای زلزله چه کنند، اما کمتر گفتهایم که در آن لحظه با ترس فلجکننده خود چه کار کنندکوله ایمنی روانی یک اقدام پیشگیرانه و عینی برای محافظت از بزرگترین دارایی ما، یعنی سلامت روان در طوفان حوادث است. این کیف، تنها یک کوله پشتی نیست، یک سبک زندگی و یک زنبیل پر از امید و مهارت برای نجات جان روحمان است.
انتهای پیام
