روان شناسی و مشاوره

ترس از حرکت چگونه روند درمان بیماران را مختل می‌کند؟

نقش عوامل روانی در درمان‌های اسکلتی‌عضلانی

«ترس از حرکت» یکی از مهم‌ترین موانع درمان در بسیاری از بیماران اسکلتی‌عضلانی است؛ عاملی که اگر از سوی درمانگران جدی گرفته نشود، نه‌تنها درد را مزمن می‌کند، بلکه روند توان‌بخشی را نیز مختل می‌سازد. در رویکردهای نوین توان‌بخشی، بیمار فقط یک درد فیزیکی نیست؛ بلکه انسان کاملی‌ست با نیازهای روانی، ذهنی و عملکردی که باید در روند درمان دیده شود.
در سال‌های اخیر رویکردهای علمی حوزه توان‌بخشی نشان داده‌اند که درمان موفق در مشکلات اسکلتی‌عضلانی تنها به تقویت عضله یا بازگرداندن دامنه حرکتی خلاصه نمی‌شود. بخش مهمی از درمان، درک نقش عوامل روانی و رفتاری همچون استرس، اضطراب، وسواس و به‌ویژه ترس از حرکت است؛ عاملی که در بسیاری از بیماران دیده می‌شود و می‌تواند درد را تشدید یا روند درمان را متوقف کند.

 

ترس از حرکت یعنی چه و چرا تا این اندازه مهم است؟

به گزارش پایگاه خبری سازمان نظام روانشناسی و مشاوره ایران، ترس از حرکت معمولاً زمانی شکل می‌گیرد که فرد باور دارد حرکت‌کردن باعث بازگشت درد، آسیب مجدد یا تشدید ناراحتی می‌شود. این ترس طیف‌های مختلفی دارد؛ از نگرانی‌های ساده تا فوبیای حرکتی که نیازمند مداخله روان‌شناختی است. در هر حالت، این عامل روانی تأثیر مستقیم بر کاهش فعالیت، ضعف عضلانی، محدودیت عملکرد و در نهایت مزمن‌شدن درد دارد.

 

مدیریت ترس از حرکت در توان‌بخشی

 

چرا فیزیوتراپی فقط تقویت عضله نیست؟

درمانگر در رویکرد نوین توان‌بخشی، ابتدا بیمار را به‌عنوان یک انسان کامل می‌بیند؛ فردی که درد او نه‌تنها جسم، بلکه زندگی روزمره، خواب، روابط و وضعیت روانی او را تحت‌تأثیر قرار داده است. هدف اصلی درمان، فقط کاهش درد نیست؛ هدف آن است که بیمار بتواند دوباره به
فعالیت‌های مهم زندگی‌اش برگردد؛ از کارهای روزمره تا فعالیت‌های حرفه‌ای.

نقش روان در دردهای اسکلتی‌عضلانی

عواملی همچون اضطراب، افسردگی، استرس و نشخوار ذهنی می‌توانند سیستم عصبی را در وضعیت تحریک‌پذیری بالا نگه دارند. این وضعیت، درد را واقعی‌تر، شدیدتر و مقاوم‌تر می‌کند. گاهی حتی پس از رفع علت فیزیکی، «خاطره درد» در ذهن باقی می‌ماند و فرد همچنان احساس درد می‌کند.

بیمار باید چه زمانی به روان‌شناس ارجاع شود؟

اگر عوامل روانی روند درمان فیزیکی را مختل کنند یا اگر تشخیص داده شود بیمار دچار علائم بالینی اضطراب، افسردگی یا دردهای روان‌تنی است، مداخله متخصص روان‌شناسی ضروری است. ترکیب درمان جسم و روان در چنین مواردی، تنها راه رسیدن به نتیجه پایدار است.

تأثیر عوامل روانی و ترس از حرکت بر درمان

جلسه ارزیابی؛ مهم‌ترین بخش درمان

درمان صحیح با ارزیابی دقیق آغاز می‌شود. درمانگر باید بداند بیمار دقیقاً از چه چیزی رنج می‌برد، چه محدودیتی آزارش می‌دهد و هدفش از درمان چیست. گاهی فرد با درد شانه مراجعه می‌کند، اما دغدغه اصلی او انجام یک کار ساده مثل آشپزی یا بستن موهایش است. بدون شناخت این اهداف، برنامه درمانی کامل نخواهد بود.

بررسی نشانه‌های روان‌شناختی تأثیرگذار بر درد

نشانه‌هایی مانند استرس، اضطراب و وسواس معمولاً درد را تشدید می‌کنند. سیستم عصبی در این شرایط، تحریک‌پذیرتر شده و بدن واکنش‌هایی مانند اسپاسم عضلانی، تنش شدید و حتی مشکلات گوارشی نشان می‌دهد. کاهش استرس، در بسیاری از موارد شدت درد را به‌طور قابل‌توجهی پایین می‌آورد.

انتهای پیام

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا